پاشنه ی آشیل اقتصاد کشور

تاملی درباب وابستگی های نفتی کشور

 

 

فاروق حفیظی؛

دانشجوی علوم اجتماعی دانشگاه شاهد

رشد اقتصادی 2+ درصد، تورم 5/15 درصد، درآمد سرانه هر ایرانی 14 دلار

   این آمار هایی است که هفته ی گذشته "نشریه ی اکونومیست" منتشر کرد. البته مالِ الان نیست، این چیزها را پیش بینی کرده بود برای سال 2015.

ابتدا قند در دلم آب شد، این چیز ها به ذهنم آمد: " همه چیز آرومه، من به تو دل بستم... ما چه قدر خوشبختیم ...  "

وقتی دیدم رشد اقتصادیمان بالاتر از کشورهایی چون ژاپن، روسیه، آلمان، اتریش و دانمارک پیش بینی شده، بیش از پیش داشتم خوشحال میشدم، البته با خطور چیزی به ذهنم، خوشحالی کوفتم شد.

   امروز، کودکی به خاطر سو تغذیه مُرد. مادری جلوی چشمان فرزندانش از فرطِ گرسنگی، پس از چند روز بیهوشی، آخرین نفسش را زد. برخی ملتها گرسنه اند. روزانه بیش از چند هزار نفر، فقط و فقط به خاطر گرسنگی میمیرند. کمک های بشر دوستانه که اصلا هیچ؛ عده ای، کمی آن طرف تر گندم هایشان را در دریاها و اقیانوس ها می ریزند، تا مبادا قیمت بین اللملی گندم پایین بیاید و عده ای به آن دست پیدا کنند.

   امروز بیش از دو میلیون بشکه ی نفت خام فروختیم. فردا قرار است چندین کانتینر گندم، شیر خشک و اسباب بازی و ... از مرز وارد شود. در پی کاهش چشمگیر قیمت جهانی نفت، پایگاه خبری بلومبرگ گزارش داد روسیه که بزرگ ‌ترین تولیدکننده‌ی نفت جهان است، دیگر نمی‌تواند به‌منظور نجات اقتصاد خود، به درآمدهای نفتی اکتفا کند."ایران، نیجریه و ونزوئلا" در بین کشورهایی خواهند بود که متحمل بیشترین خسارات ناشی از این کاهش قیمت نفت خواهند شد.

   به راستی که آیا نفت مال ماست؟!

   ماده ای که دست ما باشد، مال ما باشد امـا سیاستش در دست دیگران، چیزی جز بدبختی و درد سر نخواهد داشت. مگر نه این است که کاهش 30 درصدی اخیر قیمت نفت، با هماهنگی کشورهای قدرتمند و برخی کشورهای حاشیه ی خلیج فارس رقم خورد؟!

مگر نه این است که چون سرنوشت نفتمان به دست بیگانگان است، نفت برایمان استقلال اقتصادی نمی‌آورد؟!

اقتصادی که وابسته به نفت باشد؛ همان اقتصادی است که نه با یک طوفان، بلکه با یک فوت ویران می شود!

   تا زمانی که پاشنه ی آشیلِ اقتصادمان، نفت باشد و به دنبال افزایش درآمدهایمان از منابع طبیعی (به صورت خام) باشیم، نباید انتظار داشت که در کشور، کارآفرینی حرف اول را بزند. در چنین کشوری، فرهنگ چاپلوسی و مف خوری حرف اول را می زند.

استقلال یک کشور و عزت یک ملت، وابسته به کار است و تا زمانی که استخراج و فروش نفت خام را کار حساب کنیم، وضعیتمان همین است که هست. اقتصاد منهایِ نفت؛ یعنی هرچه می خواهید تحریم کنید، ما دیگر رویِ پایِ خودمان ایستادیم. اگر تحریم‌ها اثر گذاشته، علتش وابسته بودن اقتصاد کشور به نفت است.

   رشد پایدار اقتصادی، رشدی است که با اشتغال نیروی کار تحصیل‌کرده همراه باشد وگرنه رشد نفتی، هیچ ارزشی ندارد. مگر در سال 1350 نبود که درآمدهای ایران به خاطر سه برابر شدن قیمت نفت، سر از آسمان درآورد و رشد اقتصادیمان به مثبت شش الی هفت رسید؟ پس کجاست آن بودجه های سرریزی که به خاطر زیاد بودنشان به کشورهای اروپایی وام می دادیم و چه چه و به به میکردیم؟ اقتصاد و رشدی که وابسته ی به نفت باشد، پشیزی ارزش ندارد.

   به راستی اگر زمانی نفت ایران عزیز تمام شد، آمریکا حاضر است نفت هایی که ذخیره میکند را به همان قیمتی که ما میدهیم، به ما بفروشند؟ آن کسانى را می گویم که جلوی چشمشان، ملتها از گرسنگى مى‏میرند، ولى گندمشان را در دریا مى‏ریزند و به ملتهاى گرسنه نمى‏دهند، براى این که قیمت گندم پایین نیاید!