ولایت فقیه یا دیکتاتوری سیاسی؟

توضیحی درباب قانون نظام ولایت فقیه

ابراهیم سجادی؛
دانشجوی کارشناسی علوم اجتماعی دانشگاه شاهد

   ولایت فقیه ستون نظام اسلامی است، اگر ولایت فقیه منحرف شود، نظام منحرف میشود و دیکتاتوری بوجود میآید. حال سوال این است آیا نظارتی هست؟ آیا ساختارها دور نیست؟ آیا در نظام جمهوری اسلامی انحصار قدرت شکل نگرفته است؟

براساس اصل 107 قانون اساسی تعیین رهبر بر عهدة خبرگان منتخب مردم است

   بنابراین وظیفة مجلس خبرگان در وهلة اول، تعیین و انتخاب رهبر برای جمهوری اسلامی ایرانه هم چنانکه وظیفه دارند مرتباً رهبر و نحوة اداره امور توسط رهبر رو زیر نظر و نظارت دقیق خودشون قرار بدن تا هروقت از انجام وظایف محولة ناتوان شد و یا فاقد یکی از شرایط مذکور در قانون اساسی شه توسط مجلس خبرگان بر کنار شود.

   همان طور که میدانید اعضای مجلس خبرگان رو شورای نگهبان تایید صلاحیت میکند، و شورای نگهبان است که رو کار اعضای مجلس خبرگان نظارت میکند، و اگه کسی میخواد کاندیدا انتخابات خبرگان بشود باید از صافی شورای نگهبان عبور کند و باز هم همون طور که میدونید شش نفر از اعضای 12 نفره ی شورای نگهبان را مستقیما رهبر انتخاب میکند. به عبارتی رهبر رو مجلس خبرگان تعیین میکنه اعضای مجلس توسط شورای نگهبان تایید صلاحیت میشن و اعضای شورای6 نفر نگهبان را رهبر تعیین میکند.

خب آیا این دور باطل نمیشه؟!

    این سوال پیش فرض هایی داره که باید برای شما حل شده باشد: یکیش بحث مقبولیت و مشروعیته و در اصل باید فرق دموکراسی غربی و اسلامی رو فهمیده باشید.

اشکالی به به نظام های دموکراتیک وارد است که به این شرح است:

میپرسیم اعتبار قوانین در این نظام از کجاست ؟ میگویند از رای مردم

اما سوالی که پیش میآد این است که در اولین انتخابات که توسط حکومت برگزار میشه و خودش نیاز یه قانون انتخابات داره، این قوانین از کجا اعتبار میگیرند!؟ (هنوز مردم به کسی رای ندادن! پس قانون گذار از کجا اعتبار میگیره!؟)

   شاید ندونید که رای زنان در نظام های دموکراتیک غربی تا حدود صد سال پیش اعتبار نداشت و انتخابات مخصوص مردها بود، خوب حالا این محدودیت که در ابتدا وضع شده بر چه اساس بوده است؟ آیا اگر این محدودیت نبود نتایج بسیاری از انتخابات ها تغییر نمیکرد؟ یا مثلا وقتی سن خاصی را در قانون انتخابات اول مدنظر قرار دهند این محدودیت بر چه اساس هست و از کجا اعتبار میگیرد؟

   مسلما اگه اعتبار قانون اول زیر سوال برود، اعتبار تمام نظام های بعدی اون حکومت هم زیر سوال میره چون بر مبنای قانون اول شکل گرفته که مشروعیت نداشته است. (البته مشروعیت در عرف سیاسی غرب)

تقریبا تمام نظریه پردازان  سیاسی حاضر این اشکال رو پذیرفتند و اون رو گریز ناپذیر دونستند...

اما آیا همین اشکال که بر تمام نظام های دنیا وارد است بر نظام مردم سالاری دینی هم وارد است؟

   نظام اسلامی از این مشکل هم مبراست چون در نظام اسلامی مشروعیت نه از آن مردم بلکه از طرف خداوند به ولی فقیه داده میشه و قانون الهی هم اعتبار ذاتی داره و نیازی نداره تا مردم بهش مشروعیت ببخشند. بنابراین خداوند به ولی فقیه اعتبار میبخشد و ولی فقیه به تمام نهادهای حکومتی.

   دراصل اگر خبرگان هم کسی رو به عنوان رهبر تعیین کنند، اون شخص رو کشف کردن نه نصب! زیرا اگر شخصی در خارج لیاقت رهبری رو داشته باشه نصب یا عدم نصب خبرگان تاثیری در اون فرد ندارد و کشف فرد سبب اعلمیت و عدم کشف سبب افتادن از اعلمیت نمیشود. پس در وهله ی اول پس از مشروعیت گرفتن از طرف خدا این رهبری نظام است (مثل حضرت امام ره) که به تمام نهادها مشروعیت میدهد و اگه رهبری به نهادها مشروعیت می دهد، نهادها هم به رهبری، دور بود ولی این مشروعیت به ولایت خداوند میرسد و در اصل اگه خبرگان هم نظارت میکنند، میخواهند ببینند این مشروعیت منتهی به خداوند پا برجاست یا خیر! 

و اما جواب تکمیل کننده ی مبحث:

یک: تنها ۶ نفر از سوی رهبر انتخاب میشن و ۶ نفر دیگه از سوی نمایندگان مردم انتخاب میشوند.

دوم: استناد  به اصل ۱۰۸ قانون اساسی مشکل رو از پایه حل میکند: اصل ۱۰۸- قانون مربوط به تعداد و شرایط خبرگان، کیفیت انتخاب آنها و آیین‏نامه داخلی جلسات آنان برای نخستین دوره باید به وسیله فقهاء اولین شورای نگهبان تهیه و با اکثریت آراء آنان تصویب شود و به تصویب نهایی رهبر انقلاب برسد. (با توضیح قبلی معلوم شد که در مرحله اول ولی فقیه از خدا اعتبار میگیرد و به نظام اعتبار میبخشد و تعیین شورای نگهبان در مرحله اول توسط رهبر مشروع است پس شورا هم مشروع است) از آن پس هر گونه تغییر و تجدید نظر در این قانون و تصویب سایر مقررات مربوط به وظایف خبرگان در صلاحیت خود آنان است.

   به عبارت دیگر خبرگان خودش قانون گذار خودش است و به راحتی میتواند قوانین را عوض کند. مثلا تایید صلاحیت رو از شورای نگهبان به گردن مجلس بیاندازد. در اصل خبرگان خودش میخواهد شورای نگهبان کنترلش کند وگرنه اجباری نیست تا اصلا دور معنایی داشته باشد.

منبع: وبلاگ حیات طیبه